Sensoryka co to? Sensoryka definicja
Za definicję integracji sensorycznej, przyjmuje się tę, którą proponuje jej prekursorka Jean Ayres, która jest amerykańską terapeutką zajęciową, wśród specjalistów w tej dziedzinie jest uznawana za „matkę” integracji sensorycznej. Według niej definicja sensoryki przedstawia się następująco: możliwość rejestracji informacji ze świata zewnętrznego przez nasze narządy zmysłu, następnie ich przetwarzanie przez ośrodkowy układ nerwowy oraz ich wykorzystanie do działania, której jest celowe.
Żeby nasz maluch prawidłowo funkcjonował, konieczne jest właściwe funkcjonowanie każdego zmysłu. Jednak nie każdy w momencie narodzin otrzymuje je prawidłowe i świetnie rozwijające się. Bardzo często ich prawidłową pracę warunkuje dbanie o nie, czyli praca nad ich zaburzeniami. W tym wypadku bardzo ważna jest jak najszybsza diagnostyka. Jest to niezwykle istotne, ponieważ czas ma tu ogromne znacznie.
Sensoryka dla dzieci – jak ważna jest integracja sensoryczna w naszym życiu?
Kiedy nasz mózg organizuje sobie informacje, które do niego docierają z zewnątrz, a także te wysyłane przez własny organizm, przesyła odpowiednią informację zwrotną. Dla prawidłowej integracji sensorycznej niezbędne jest prawidłowe działanie trzech zmysłów:
- zmysł czucia ciała
- zmysł równowagi
- zmysł dotyku
Współpraca i właściwe odczuwanie tych wszystkich zmysłów, umożliwia prawidłowe funkcjonowanie w naszym codziennym życiu. Co więcej, ich działanie wpływa także na prawidłowe działanie wszystkich innych zmysłów. Wzrok, mowa, czy słuch zależą od prawidłowej integracji sensorycznej.
Podobnie, jeżeli chodzi o wykonywanie precyzyjnych czynności np. rysowania, czy pisania - możliwość właściwego wykonania tych czynności warunkuje właściwa integracja sensoryczna.
Sensoryka co to, czyli kiedy mowa o zaburzeniach integracji sensorycznej
Kiedy mózg nie przetwarza prawidłowo bodźców zmysłowych, wtedy mówimy o zaburzeniach integracji sensorycznej. W tym kierunku może nas poprowadzić sytuacja, kiedy dziecko ma trudności z wykonywaniem czynności, czy planowaniem działań, wzmożoną, nadmierną ruchliwością oraz kłopoty ze skoncentrowaniem uwagi. Na późniejszym etapie dziecko wykazuje problemy z pisaniem, czy czytaniem. Bardzo częste w przypadku tych zaburzeń są problemy z właściwą koordynacją ruchów. Już na wczesnym etapie rozwoju pomóc nam mogą zabawki sensoryczne dla niemowląt i odpowiednie ćwiczenia, o których będzie mowa później.
Integracja sensoryczna co to jest – jak rozpoznać problemy u swojego dziecka?
Rodzice są pierwszymi diagnostami swojego dziecka. To właśnie rodzic najczęściej jako pierwszy zauważa nieprawidłowości i na tej podstawie zgłasza się do specjalisty. Jako opiekunowie znamy swoje dzieci najlepiej, nie powinniśmy nigdy ignorować swojej intuicji i obserwacji. Jeżeli chodzi o zaburzenia, każdy rodzic, który zastanawia się co to integracja sensoryczna, powinien poznać pewne uniwersale oznaki, które mogą wskazywać na to, że u naszej pociechy występują jej zaburzenia. Jeżeli u naszego dziecka pojawiają się następujące objawy takie jak na przykład:
- nadwrażliwość na ruch
- nadwrażliwość na dotyk
- nadwrażliwość na odbierane bodźce słuchowe, czy wzrokowe
- problemy z koncentracją
- kłopoty z właściwą koordynacją
- zbyt mała wrażliwość na dotyk
- zbyt mała wrażliwość na ruch
- zbyt mała wrażliwość na bodźce słuchowe, czy wzrokowe
- problemy z właściwą mową
- impulsywność
warto, bez zwłoki skonsultować się ze specjalistą.
Sensoryka dla dzieci - nadwrażliwość
Dziecko przy wielu bodźcach czuje się przytłoczone – dźwięk, muzyka, światło, zapachy powodują odczucie nadmiaru u malucha, czuje się zagubione, męczy go to. Dziecko odmawia zabaw grupowych przy muzyce. Kiedy bierze już w nich udział, stoi niechętne wystraszone, boi się popychania. Maluchy nadwrażliwe dotykowo, mogą skarżyć się na dyskomfort, który powoduje np. metka od odzieży, gumki od spodni, dopasowane ściągacze. Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą mieć także problemy z jedzeniem. Preferują jeden, określony rodzaj, formę podania posiłków np. tylko zmiksowane, jednolite jedzenie. Dzieci, u których diagnozuje się zaburzenia sensoryczne, nie przepadają za kontaktem bezpośrednim z różnego rodzaju substancjami, ciastoliną, farbami do malowania palcami.
Sensoryka dla dzieci – zbyt mała wrażliwość
Odmienna sytuacja, lecz równie częsta u dzieci, które mają zaburzenia integracji sensorycznej, to zbyt mała wrażliwość na różnorodne bodźce. Takie dzieci szukają sposobu, żeby się dostymulować, dodać sobie bodźców. Maluch odbiera bodźce ze znacznie mniejszą intensywnością niż powinien. Potrzebuje mocnego dotyku, szuka kontaktu fizycznego – uderza innych i siebie, kiedy samodzielnie słucha muzyki, żeby było usatysfakcjonowane, potrzebuje włączenia głośnie odbiornika. Kiedy przytulamy malucha lubi czuć mocny uścisk. Przejawiać się to może nawet podczas zwykłej zabawy na placu zabaw, kiedy kręci się na karuzeli obroty muszą być silne, szybkie i mocne, podobnie, jeżeli chodzi o huśtanie na huśtawce dla dzieci domowej – dziecko buja się mocno i wysoko.
Sensoryka w domu – każde dziecko jest inne
Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej mogą zachowywać się całkiem przeciwstawnie. Kiedy występuje u nich nadwrażliwość mogą być powolne, apatyczne, niechętne do czegokolwiek. W przypadkach, kiedy pojawia się zbyt mała wrażliwość, chęć do aktywności fizycznej, może być zbyt wysoka. Dzieci takie często postrzegane są jako nadpobudliwe i niegrzeczne, jednak tak naprawdę potrzebują pomocy.
Cierpliwość kluczem do sukcesu
Dzieci, u których występują zaburzenia w tym obszarze bezwzględnie potrzebują uwagi i pomocy. Kluczowa jest tutaj cierpliwość rodzica, co nie jest proste, jednak kiedy okazuje się, że niewłaściwe zachowanie dziecka nie wynika z jego usposobienia, tylko jest objawem pewnych zaburzeń, rodzic naturalnie wykazuje więcej cierpliwości, ponieważ zaczyna rozumieć, skąd dany model zachowania wziął się u jego dziecka.
Nie bez znaczenia jest tu także fakt, że dziecku z zaburzeniami sensorycznymi można pomóc. Należy tylko wiedzieć jak, warto poznać kilka prostych ćwiczeń dzięki, którym sensoryka w domu jest możliwa i dziecko z dużym powodzeniem może uzyskać pomoc pod czujnym okiem rodzica.
Integracja sensoryczna ćwiczenia
Istnieje wiele możliwości pracy z dzieckiem. Ćwiczenia z zakresu integracji sensorycznej, z powodzeniem mogą także być wykonywane codziennie w domu. Konieczne jest tylko odpowiednie dobranie ich do problemów dziecka:
- Na problemy z koordynacją – piłka. Duża, dmuchana piłka jest idealnym narzędziem do poprawy koordynacji malucha. Dziecko siedząc i skacząc na piłce, oprócz poprawy swojego zdrowia będzie się świetnie bawiło.
- Poprawa czucia głębokiego – ciągnięcie. Ćwiczenie to można wykonywać np. podczas wspólnych zakupów – dziecko ciągnie wózek z zakupami w sklepie. W domu można do tego celu wykorzystać lekko obciążony wózek dla lalek, czy dociążoną przyczepę wywrotki, ciągniętą na sznurku.
- Zaburzenia dotykowe – magiczne pudełko. Rodzic wybiera dowolne pudełko np. karton po butach i w jego środku umieszcza różne przedmioty, a zdaniem malucha jest zgadnięcie, co znajduje się w środku, poprzez dotykanie zawartości.
Zabawy i ćwieczenia z sensoryki dobierajmy do wieku dziecka. Na przykład, te mniejsze, potrzebują bardziej delikatnej i naturalnej stymulacji sensorcznej. Zabawki dla dzieci i niemowląt z założenia powinny stymulować maksymalnie 2 zmysły. Ważne aby dostarczać maluszkom zróżnicowane bodźce i pamiętać o wszystkich zmysłach!
Warto poznać bliżej pojęcie sensoryki oraz ćwiczenia, które pozwolą wyeliminować pojawiające się w obszarze integracji sensorycznej zaburzenia. Zdarzają się one naprawdę często. Ich zdiagnozowanie i ćwiczenia znacznie poprawią jakość i komfort życia malucha, jak i jego rodziców. Mamy nadzieję, że przynajmniej w części odpowiedziliśmy na pytanie, które często nurtuje rodziców: "Sensoryka - co to?"
Jeżeli zainteresował Cię ten wpis i szukasz wiedzy na temat rozwoju dziecka w okresie pierwszych miesięcy i lat zapraszamy do zapoznania się z innymi artykułami na temat rozwoju dziecka:
"Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka?"
lub
